วัดอรัญญิกาวาส วัดพระนอน จังหวัดราชบุรี หนึ่งในวัดเก่าแก่ของจังหวัดราชบุรี ที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา เดิมชื่อ วัดจำเริญธรรมวิหาร กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานวัดอรัญญิกาวาส เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2541 โบราณสถานสำคัญภายในวัด ได้แก่ พระปรางค์ประธานในสมัยอยุธยาตอนกลาง พระพุทธไสยาสน์ (พระนอน) อุโบสถ เจดีย์รายทรงระฆังและสระน้ำ
ประวัติพอสังเขป วัดอรัญญิกาวาส วัดพระนอน
พระพุทธไสยาสน์ (พระนอน) สร้างเมื่อ พ.ศ. 2030 – 2035 เป็นลักษณะหินทรายแดง มีความยาว 15 วา ทำการบูรณะซ่อมแซมโดยการสร้างครอบองค์จริง องค์ที่สร้างใหม่มีความยาว 30 วา ทำการบูรณะโดย ท่านเจ้าคุณพระมหาสมณวงค์ ครั้งสุดท้ายเมื่อ พ.ศ. 2515 โดยกรมศิลปากรเป็นผู้ดำเนินการบูรณะเสร็จเรียบร้อยเมื่อ พ.ศ. 2547 ในสมัยของพระครูมงคลเจติยานุรักษ์
บริเวณด้านหลังองค์พระนอนมีสระน้ำตั้งอยู่ เป็นสระรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า เป็นสระน้ำสาธารณะโบราณ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา
อุโบสถเก่า มีขนาดกว้าง 3 วา 2 ศอก สร้างเมื่อ พ.ศ. 2438 ผู้ก่อสร้างอุโบสถ คือ พระยาธรรมจรัญญานุกูลมนตรี (จำเริญ บุรณศิริ) ภายในอุโบสถมีพระประธานปางมารวิชัย ขนาดหน้าตักกว้าง 4 ศอก สูง 6 ศอก เป็นพระพุทธรูปปั้น ถือปูนปิดทอง สันนิษฐานว่ามีพระพุทธรูปหินแดงสมัยลพบุรีประดิษฐานอยู่ภายใน
พระปรางค์ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2030 – 2035 เป็นเจดีย์ 5 องค์ แบบบัวผัน สร้างไว้ 4 มุม รอบพระปรางค์ ซึ่งปัจจุบันเหลือทางทิศใต้เท่านั้น ลักษณะเป็นหินทราย ผู้สร้าง ขุนหาญ บุญไทย บูรณะครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2425 – 2440 จึงแล้วเสร็จ