วัดผารังหมีวนาราม วัดพระนอน จังหวัดพิษณุโลก

วัดผารังหมีวนาราม วัดพระนอน จังหวัดพิษณุโลก หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า วัดถ้ำพระนอน ตั้งอยู่บ้านผารังหมี ตำบลไทรย้อย อำเภอเนินมะปราง เป็นวัดราษฎร์ที่มีความสงบร่มเย็น ล้อมรอบด้วยภูเขาหินปูนสลับซับซ้อนและธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ มีถ้ำธรรมชาติขนาดใหญ่ภายในภูเขา ประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์ หลวงพ่อเพชรมณี เป็นศูนย์รวมศรัทธาของชาวบ้านและผู้แสวงบุญ

ประวัติความเป็นมาของบ้านผารังหมี

เดิมที่แห่งนี้เป็นป่ารกทึบ มีสัตว์ป่าชุกชุม โดยเฉพาะ หมี ซึ่งมักออกมาหากินบริเวณหน้าผาและแหล่งน้ำกลางหมู่บ้าน ชาวบ้านจึงเรียกหมู่บ้านนี้ว่า บ้านผาหลังหมี เพราะเคยมีพรานป่ามาพบเห็นหลังของหมีอยู่ที่บริเวณหน้าผานี้

ต่อมาในปี พ.ศ. 2520 เมื่อมีการตั้งโรงเรียนขึ้นในหมู่บ้าน โดยท่านรองนายกรัฐมนตรีในขณะนั้นคือ นายอัมพร จันทรวิจิตร ได้เสนอให้เปลี่ยนชื่อจาก ผาหลังหมี เป็น ผารังหมี เพราะคำว่า รัง ให้ความหมายที่ดี เป็นสัญลักษณ์ของการอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่มก้อนอย่างอบอุ่นและสงบ จึงกลายเป็นชื่อ ผารังหมี ที่ใช้มาจนถึงปัจจุบัน

การก่อตั้ง วัดผารังหมีวนาราม วัดพระนอน

วัดผารังหมีวนารามเริ่มก่อตั้งราวช่วงปี พ.ศ. 2515 – 2517 โดยชาวบ้านได้ร่วมแรงร่วมใจกันบูรณะถ้ำธรรมชาติแห่งนี้ให้เป็นสถานที่ประกอบศาสนกิจ มีการจัดสร้างพระพุทธรูปปางไสยาสน์ขึ้นภายในถ้ำ เพื่อให้เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้านในพื้นที่

ภายหลังทางการได้ประกาศให้เป็นวัดอย่างเป็นทางการในชื่อ วัดผารังหมีวนาราม โดยมีเจ้าอาวาสรูปแรกเป็นพระภิกษุจากวัดใกล้เคียงที่มาจำพรรษาชั่วคราว ก่อนจะมีการแต่งตั้งพระสงฆ์ประจำวัดในเวลาต่อมา

ภูมิทัศน์และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดผารังหมี

• ถ้ำพระนอน เป็นถ้ำหินปูนธรรมชาติขนาดใหญ่ ภายในมีความเย็นสงบตลอดปี และมีทางเดินลึกเข้าไปจนถึงบริเวณที่ประดิษฐานหลวงพ่อเพชรมณี

• บันไดพญานาค หรือ บันไดสวรรค์ เป็นบันไดทอดยาวจากเชิงเขาขึ้นไปยังจุดชมวิวด้านบน ซึ่งสามารถมองเห็นทิวทัศน์ของหมู่บ้านและภูเขาโดยรอบได้อย่างงดงาม

• หลวงพ่อสมเด็จองค์ปฐม พระพุทธรูปองค์ใหญ่บนยอดเขา ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความศรัทธา

• บริเวณถ้ำยังเป็นแหล่งอาศัยของฝูงค้างคาวจำนวนมาก ทำให้วัดนี้มีบรรยากาศลึกลับและสงบในเวลาเดียวกัน

ประวัติ หลวงพ่อเพชรมณี พระพุทธไสยาสน์ศักดิ์สิทธิ์

หลวงพ่อเพชรมณี พระพุทธรูปปางไสยาสน์ (พระนอน) ประดิษฐานอยู่ภายในถ้ำของวัดผารังหมีวนาราม สร้างขึ้นราวปี พ.ศ. 2517 โดยแรงศรัทธาของชาวบ้านในชุมชน ร่วมแรงร่วมใจหล่อองค์พระขึ้นจากปูนผสมเศษหินและทรายภายในถ้ำ เชื่อกันว่าในครั้งนั้น ชาวบ้านร่วมกันอธิษฐานจิต ขอให้หลวงพ่อเพชรมณีเป็นพระผู้คุ้มครองหมู่บ้าน นำความร่มเย็นและความเจริญมาสู่ผู้ที่สักการะบูชา

ลักษณะของหลวงพ่อเพชรมณีเป็นพระพุทธรูปปางไสยาสน์ อยู่ในพระอิริยาบถนอนตะแคงขวา แต่ด้วยลักษณะของถ้ำที่มีเพดานต่ำและพื้นที่จำกัด จึงทำให้แขนขององค์พระไม่สามารถตั้งเท้าพื้นได้เหมือนพระไสยาสน์ทั่วไป หากแต่ราบไปกับพื้นแทน กลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะขององค์พระที่หาดูได้ยากและมีความงดงามอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น

เมื่อแสงอาทิตย์ลอดผ่านปากถ้ำกระทบองค์พระในบางช่วงเวลา จะสะท้อนเป็นประกายคล้ายแสงเพชร จึงเป็นที่มาของนาม หลวงพ่อเพชรมณี หมายถึง พระผู้เปล่งประกายดั่งอัญมณีแห่งความสงบ เปรียบเสมือนแสงแห่งศรัทธาส่องนำทางชีวิตแก่ผู้มากราบสักการะ

ตามตำนานของชุมชน เล่าขานกันว่า เดิมทีภายในถ้ำแห่งนี้เคยมีพระธุดงค์รูปหนึ่งมาจำศีลภาวนาเป็นประจำ แต่ภายหลังเมื่อชาวบ้านร่วมกันสร้างองค์หลวงพ่อเพชรมณีแล้วเสร็จ พระธุดงค์รูปนั้นกลับไม่ปรากฏตัวอีกเลย ผู้คนจึงเชื่อกันว่า ท่านได้แสดงปาฏิหาริย์และสถิตอยู่ในองค์หลวงพ่อเพชรมณี เพื่อคอยคุ้มครองดูแลผู้คนในหมู่บ้านและผู้เดินทางที่มากราบไหว้

ปัจจุบัน หลวงพ่อเพชรมณีถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของบ้านผารังหมี เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน และเป็นที่พึ่งทางใจแก่ผู้ศรัทธา นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางมากราบสักการะเพื่อความเป็นสิริมงคลได้ตลอดทั้งปี พร้อมสัมผัสความสงบเย็นของธรรมชาติภายในถ้ำที่งดงามและเปี่ยมด้วยพลังแห่งศรัทธา

ความเชื่อและเรื่องเล่าศักดิ์สิทธิ์ของถ้ำพระนอน

มีเรื่องเล่าต่อกันมาว่า ในบางช่วงฤดูกาล หินจากเพดานถ้ำจะหล่นมาปิดทางเข้าออก โดยไม่มีผู้ใดได้รับอันตราย ชาวบ้านจึงเชื่อว่าเป็น หินปิดทางพระเศียร ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนให้ผู้มาเยือนได้มีสติและสำรวมจิตก่อนเข้าสักการะองค์พระ

ผู้มากราบไหว้มักนิยมขอเรื่องสุขภาพ เดินทางปลอดภัย และคลายทุกข์ โดยมีผู้ศรัทธาหลายรายกล่าวว่าคำอธิษฐานสมปรารถนา

แสงศรัทธาพระพุทธศาสนาแห่งวัดผารังหมี

วัดผารังหมีวนาราม ไม่เพียงเป็นศาสนสถานที่งดงามและสงบ แต่ยังเป็นศูนย์กลางจิตใจของชุมชนบ้านผารังหมี ที่สะท้อนทั้งความศรัทธาในพระพุทธศาสนา และ ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบสานต่อกันมาหลายชั่วอายุคน การได้มากราบ หลวงพ่อเพชรมณี ภายในถ้ำแห่งนี้ เปรียบเสมือนได้พักใจท่ามกลางธรรมชาติและความศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่คู่ชาวบ้านเนินมะปรางมาอย่างยาวนาน

ทำเนียบวัดพระนอน